تغییر رنگ مرجان ها به عوامل متعددی بستگی دارد. یکی از این عوامل تاثیر گذار میزان و نوع نور موجود در آکواریوم خواهد بود. با در نظر داشتن واکنش مرجان ها به نور ، می بایست توجه بالایی در تعیین و انتخاب سیستم نورپردازی آکواریوم اعمال شود.
در ساختار بدنه مرجان ها سلول هایی وجود دارند که نقش محافظت آن ها در برابر تابش نور زیاد است. این سلول ها به عنوان رنگدانه شناخته می شوند. به این ترتیب تغییر رنگ مرجان ها ارتباط مستقیمی به میزان و شدت نور خواهد داشت و به این ترتیب بروز این واکنش ها بسیار طبیعی خواهد بود.
در سلامت و طول عمر مرجان ها دو عامل بسیار تاثیر گذار هستند. عامل اول اساسی تعداد سلول ها و عامل دوم مقدار رنگدانه ها است.
در واقع مرجان ها جهت حفظ تعادل این دو عامل اساسی به تغذیه مناسب و حفاظت بالایی نیاز دارند. نکته جالب درباره این گیاهان دریایی زیبا، قابلیت تطبیق با شدت نور های متنوع هستند. مرجان می تواند وابسته به میزان نور موجود در آکواریوم سطح رنگدانه خود را تنظیم کرده و وابسته به آن عمل فتوسنتز را انجام دهند.
رنگدانه های مرجان
رنگدانه مرجان نوعی سلول تشکیل دهنده گیاه است که جهت حفظ تعادل مقادیر آن، مرجان نیاز به میزان شدت نور مناسب خواهد داشت.
رنگدانه های آبی، سبز، زرد، صورتی و بنفش موجب تغییر و تعیین رنگ مرجان ها خواهند بود. وجود این رنگدانه ها در مرجان ها بسیار حیاتی است، زیرا تامین کننده تغذیه مورد نیاز گیاه هستند. به همین علت است که مرجان در آب های آزاد در نزدیکی ساحل و عمق های کم مشاهده می شوند.
جهت حفظ سلامت رنگدانه ها و در نهایت بقا مرجان ها در آکواریوم، وجود نور های (UV) ضروری خواهد بود. علت این ضرورت نیاز همیشگی به جایگزینی نور های (UV-A) و (UV-B) جهت تامین غذا برای مرجان ها است.
رابطه سلول های فتوسنتر کننده و رنگ مرجان
سلول های فتوسنتز کننده در مرجان ها زئوگزانتلا نام دارند. وظیفه اصلی این سلول ها تامین غذا مورد نیاز مرجان خواهد بود. این سلول ها نیاز مبرمی به نور خواهند داشت. بنابراین هر چه تعداد کلروفیل ها در مرجان زیاد تر باشد، نور و غذا بیشتری را برای گیاه آماده سازی و جذب خواهند کرد.
تمام سلول های فتوسنتز کننده در طیف مشخصی از رنگ های زرد تا قهوه ای قرار می گیرند. هر چه تعداد سلول مذکور در گیاه مرجان بیشتر باشد، رنگ گیاه تیره تر و متمایل به قهوه ای خواهد شد.
در صورت افزایش زوگزانتلا ها، رنگ مرجان ها به قهوه ای تیره متمایل می شود. بنابراین در موقعیت هایی که نور کمی برای مرجان ها وجود دارد، مقدار زئوگرانتلا ها افزایش پیدا می کند. در واقع مرجان هایی که در آکواریوم کم نور قرار می گیرند دارای رنگ تیره تری خواهند بود.
در مقابل در صورتی که گیاه مرجان در مقابل تابش نور زیاد قرار بگیرد، میزان کلروفیل موجود در آن به شدت کاهش پیدا می کند.
در چنین حالتی انرژی مورد نیاز مرجان ها جهت حفظ بقا تامین خواهد شد و رنگ آن ها به مرور زمان روشن تر می شود.
تغییر رنگ مرجان ها در واکنش به میزان شدت نور
همانطور که در مطالب فوق به آن اشاره شد، سلول های فتوسنتز کننده موجود در مرجان ها جهت تامین غذا گیاه، نیاز مبرمی به دریافت نور خواهند داشت.
در واقع نور منبع تغذیه مرجان است و وابسته به میزان شدت نور، مرجان ها رشد خواهند کرد. همچنین میزان شدت نور موجب تغییر در رنگ مرجان نیز می شود. به گونه ای که با افزایش شدت نور موجود، رنگ مرجان ها روشن تر شده و میزان غذا دریافتی آن مناسب خواهد بود.
اگر محیط مرجان از نور کمی برخوردار باشد رنگ مرجان تیره تر خواهد شد و این به معنا عدم دسترسی مرجان به غذا و نور مناسب است. در این صورت مرجان ها به رنگ قهوه ای تیره یا قرمز تیره تغییر رنگ خواهند داد.
همچنین میزان نور در اطراف مرجان، تاثیر به سزایی در مقدار کلروفیل موجود در زئوگزانتلا خواهد داشت. البته نکته حائز اهمیت این است که نور موجود در اطراف مرجان، می بایست در حد تعادل باشد. زیرا ازدیاد نور در اطراف این گیاه نیز موجب ضعیف شدن و از بین رفتن آن خواهد شد.
به گونه ای که نور زیاد باعث افزایش تولید اکسیژن در این گیاه ها شده و ازدیاد اکسیژن برای سلامت گیاه تهدید کننده خواهد بود.
تغییر رنگ مرجان ها در واکنش با ترکیب نور
در فضا مصنوعی آکواریوم قابلیت ترکیب کردن نور ها وجود دارد. همانطور که اشاره شد، رنگدانه های موجود در مرجان ها به رنگ آبی، صورتی و بنفش هستند. بنابراین دور از انتظار نیست که با ترکیب نور ها رنگ های مرجان متمایل به چند رنگ مذکور شوند.
در واقع در زمانی که نور های سفید با آبی ترکیب شوند، تغییر رنگ مرجان به سمت آبی یا سبز سوق پیدا می کند. در واقع سبز رنگ شدن یا آبی رنگ شدن مرجان ها رابطه مستقیمی با میزان کلوین موجود در آکواریوم دارد.
وجود کلوین مناسب در آکواریوم علاوه بر القا رنگ سبز و آبی به مرجان ها، موجب شفاف تر شدن آن ها نیز خواهد شد. در مقابل وجود طیف نور های قرمز، موجب کاهش کلوین شده و باعث بروز رنگ های زرد، قرمز و طلایی مرجان ها می شود.
تغییر رنگ مرجان ها در واکنش به میزان (UV)
نور های (UV) دارای سه نوع متفاوت (UV-A)، (UV-C) و (UV-B) هستند. این نور ها به عنوان اشعه های ماوراء بنفش نیز شناسایی خواهند شد.
نکته مثبت درباره نور مضر (UV-C) این است که در طبیعت هیچ گونه از آن وجود نخواهد داشت، زیرا توسط لایه اوزون جذب می شوند.
نور های ماوراء بنفش (UV-B) و (UV-C) قابلیت گذر از لایه اوزون را دارند. بنابراین پس از گذر از آن به سطح آب های موجود در اقیانوس ها می تابند. نور های مذکور به هنگام عبور از آب ها فیلتر می شوند و سپس به مرجان ها خواهند تابید.
این دو نوع از اشعه های ماوراء بنفش توانایی آن را دارند که (DNA) و (RNA) موجود در بافت مرجان ها را بشکنند. در مقابل مرجان ها جهت حفظ امنیت خود، رنگدانه های محافظتی تولید خواهند کرد که مانعی جهت نفوذ این عوامل مخرب شود.
تاثیر تابش اشعه (UV) در آکواریوم
در محیط مصنوعی آکواریوم از لامپ های پر نوری استفاده می شود که در محفظه جذب اشعه های (uv) قرار گرفته اند. این لامپ ها با جذب حداکثری اشعه های ماوراء بنفش آن ها را به سطح مرجان ها داخلی آکواریوم خواهد رساند.
در نتیجه این فرآیند، برخی از مرجان ها تضعیف شده و نابود می شوند زیرا نوعی از مرجان ها وجود دارند که هیچ گونه سلول فتوسنتز کننده و رنگدانه ای که نقش حفاظت را بر عهده دارند در آن یافت نمی شود.
بنابراین این نوع از مرجان ها توانایی مقابله با اشعه های مضر را نداشته و از بین خواهند رفت. در مقابل برخی از مرجان ها در اثر جابجایی های زیاد تضعیف شده و میزان رنگدانه های کمی در آن ها باقی می ماند. در چنین شرایطی نیز به مرور زمان مرجان ها نابود خواهند شد.
بی شک دور از انتظار نیست که تنها تعداد محدودی از مرجان های دارای رنگدانه و قابلیت ادامه حیات را در شرایط مصنوعی داشته باشند.
بررسی تطبیق دهی مرجان ها
با توجه به مطالب فوق، برای حفظ سلامت و بقا مرجان ها بهتر است از برخی توصیه ها پیروی کنید. در ابتدا می بایست درباره نوع مرجان و میزان نیاز به نور و میزان متعادل تمامی عوامل ضروری را در اختیار گیاه قرار دهید.
نکته مثبت در این باره این است که تمامی مرجان های دارای رنگدانه، قابلیت تطبیق دهی با شرایط را خواهند داشت. به گونه ای که پس از گذر زمان وابسته به شدت تابش نور، رنگدانه سطح خود را متعادل ساخته و تغییر رنگ خواهد داد.
در چنین شرایطی تغییر رنگ مرجان ها به معنا بیمار شدن یا ضعیف شدن آنان نخواهد بود. بلکه نحوه تطبیق دهی و سازگار شدن آن را با شرایط موجود نشان می دهد.
خلاصه مطالب
با در نظر داشتن تمامی نکات مذکور، می توان گفت: تاثیر گذاری تابش و شدت نور در تغییر رنگ مرجان ها بسیار بالا خواهد بود. بنابراین می بایست مقدار نور موجود در آکواریوم را وابسته میزان نیاز این گیاهان فراهم کرد.
همچنین می توان با استفاده از ترکیب نور مناسب رنگ مرجان را به رنگ های زیبای سبز، آبی، صورتی، قرمز و قهوه ای متمایل کرد. البته میزان نور در آکواریوم تاثیر به سزایی در تغییر رنگ گیاهان خواهد داشت.
البته نکته حائز اهمیت این است که در برخی مواقع مرجان های آکواریومی تضعیف شده یا فاقد رنگدانه هستند. در چنین شرایطی در صورت عدم تطبیق مرجان ها، بقا آن ها درچار اختلال شده و نابود می شوند.
coralguardian , tidalgardens : منابع
دیدگاه خود را بنویسید