بروز بیماری مخملک در ماهی آب شور توسط عاملی بیماری زا به نام آمیلودینیوم اسلاتوم صورت می گیرد. این عامل در واقع یک نوع موجود تک سلولی زنده است، آمیلودینیوم اسلاتوم نوعی تک تاژک دار می باشد که به گونه ای از جانداران ترکیبی شناخته خواهد شد.

با توجه به ترکیبی بودن این موجودات، دارا بودن خصوصیات مشترک گیاهان و جانوران در آن دور از انتظار نخواهد بود. این موجود برای زندگی و سلامت ماهیان آب شور، نوعی تهدید مرگ بار تلقی می شود، با توجه به سرعت انتشار و انتقال بالایی که دارد حضور او، موجب از بین رفتن هزاران  نوع ماهی خواهد شد.

مرجان ها، آبزیان و سایر گیاهان دریایی و آکواریومی که مبتلا به این بیماری شده اند بر روی سطح بدنه آن ها لکه های کوچک سفیدی ظاهر شده است. این لکه ها نمایانگر درگیر شدن جاندار با انگل آمیلودینیوم اسلاتوم خواهد بود.

همانطور که اشاره شد، لکه های ناشی از ابتلا به این بیماری بر روی بدنه جانداران دیده می شود، در واقع این بیماری نوعی انگل پوستی است. در مواقع خاص و پیشروی این بیماری شاهد نفوذ آن به آب شش ها و گاهی هم روده ماهی ها خواهیم بود.

بیماری مخملک چیست؟

بیماری مخملک نوعی از بیماری های انگلی در ماهیان آب شور است. نشانه ابتلا به این بیماری بروز لکه های ریز سفید بر روی سطح پوست آبزیان خواهد بود. این انگل ها بر روی سطح پوست ماهی به گونه ای قرار می گیرند که انگار پودر سفید و لغزنده ای بر سطح پوست ماهی پاشیده است. در صورت پیشروی و انتشار آن ها، در آب شش ها یا اندام های داخلی ماهی نیز مشاهده خواهند شد.

این انگل پس از مدتی کوتاهی و تکمیل کردن دوره حیات خود، به مرور ماهی را ضعیف کرده و از بین خواهد برد، البته با در نظر داشتن سرعت انتقالی که دارند، موجب مرگ سایر آبزیان نیز می شوند.

علائم بیماری مخملک در ماهیان

این انگل نیز همچون سایر انگل ها، قسمت مشخصی از بدن را مورد حمله قرار می دهند. آبشش ها اندام های هدف انگل دینواسپور مخملک هستند و انتشار و افزایش تعداد آن ها موجب خفگی ماهی ها نیز خواهد شد.

ماهی مبتلا به این انگل همگام با پیشرفت این بیماری، علائم مشخصی را از خود نشان خواهد داد. در واقع پس از گذر از هر مرحله چرخه حیات انگل ها و بالغ شدن آن ها بیماری در ماهیان پیشرفت کرده و آن را ضعیف تر و ناتوان تر می کند.

در ادامه جهت تکمیل اطلاعات فوق به بررسی برخی از علائم اساسی در ماهی های مبتلا به این انگل ها اشاره شده است.


  • بروز حساسیت به نور در ماهی مبتلا به این انگل
  • شنا کردن ماهی در مقابل جریان ورودی آب از پمپ اصلی
  • منزوی شدن ماهی مبتلا به این بیماری
  • تغییر نحوه شنا کردن ماهی ها به نوع نامنظم
  • ایجاد اختلال در تنفس ماهی
  • مالیدن بدن به سایر سطوح موجود در آکواریوم
  • جمع کردن سر در ماهی های مبتلا دیده می شود.
  • پدیدار شدن لکه ای تیره قبل از ایجاد کامل مخملک نیز مورد توجه دقرار می گیرد.
  • کثیف به نظر رسیدن سط بدن ماهی ها
  • فرا گرفته شدن پوست ماهی توسط لکه های ریز و درشت سفید

راه های درمان بیماری مخملک ماهی آکواریوم آب شور

جهت درمان و بهبودی ماهی های مبتلا به این بیماری، روش های متعدد شیمیایی و طبیعی وجود دارد. در واقع در صورت افزایش و پیشروی انگل ها، استفاده از روش ها و محلول های شیمیایی بهترین گزینه خواهد بود.

یکی از موثر ترین روش های درمانی برای بهبود ماهی های مبتلا به بیماری مخملک، استفاده از مس می باشد. در غیر این صورت استفاده از کلروکین فسفات پیشنهاد می شود.

البته در برخی مواقع بیماری مخملک را با بیماری سفیدک اشتباه می گیرند که در این باره می توان به درمان با مس اقدام کرد. استفاده از مس برای بهبود این بیماری، تاثیر مستقیمی بر روی لکه های سفید می گذارد.

اقداماتی برای کمتر شدن میزان این بیماری به صورت تسکین دهنده و موقت نیز پیشنهاد می شود. در این باره توصیه می شود، ماهی مبتلا را به مقداری از آب شیرین منتقل دهند که به عنوان حمام آب شیرین نیز شناخته خواهد شد.

 همچنین نوعی روش درمانی مشابه به نام حمام شیمیایی وجود دارد که این روش هم همچون روش مذکور به عنوان تسکین دهنده شناخته می شود.

متداول ترین درمان بیماری مخملک

جهت بهبودی این بیماری، می توان از محلول بلودومتیل 5 درصد استفاده کرد. به گونه ای که در هر 10 لیتر آب آکواریوم تنها 5 قطره محلول را اضافه کرده و آکواریوم را در محیطی به دور از نور و در محیط تاریک قرار دهید.

همچنین جهت تاثیر بخشی بیشتر می توان 5 قطره از محلول فلاوین نیز در آب آکواریوم ریخته و پس از قرار دادن آن در محلی تاریک به مدت 5 روز این روش ادامه داده شود. پس از گذشت 3 روز به تعویض آب آکواریوم اقدام کرده و سپس به طور مجدد تمامی مراحل اجرا خواهد شد.

راه های پیشگیری از بیماری مخملک

بهترین شیوه جلوگیری از ابتلا ماهی ها به بیماری مخملک تمیز نگه داشتن فضایی است که ماهی ها در آن قرار می گیرند. در واقع می بایست حتی فیلتر آکواریوم آب شور را نیز به طور مکرر تمیز و پاکسازی کنید تا از انتشار این نوع بیماری ها جلوگیری کرده باشید.

همچنین از سلامت و پاکیزگی کامل تمامی گیاهان، سنگ ها و آب موجود در آکواریوم نیز اطمینان حاصل کنید و در صورت مشاهده مخملک بر روی سطح گیاهان، مرجان ها و سنگ ها نیز به پاکسازی و خارج کردن ای موارد از آکواریوم اقدامات لازم را انجام دهید.

همچنین جهت کاهش آلودگی ها و ایجاد مانع بر افزایش این انگل ها به طور مدوام لامپ تانک را روشن نگه دارید، زیرا انگل های نام برده به نور حساسیت شدیدی داشته و  وجود نور موجب از بین رفتن و نابودی آن ها خواهد شد.